Door Marion Everink.
Branco & Julia is het derde boek van Gert-Jan van den Bemd. Zijn debuutroman De verkeerde vriend (2018), werd gevolgd door Na de val (2019), en beide zijn enthousiast onthaald. Van den Bemd schrijft ook verhalen, gedichten en essays, waarvoor hij meerdere literaire prijzen ontving. Recensenten waarderen zijn ‘zwierige taal’, ‘fijnmazige schrijfstijl’, ‘stilistische brille’ en ‘scherpe observatievermogen’. Ik sluit mij onmiddellijk aan bij deze loftuitingen voor deze interessante schrijver en veelzijdige persoon. Want Gert-Jan van den Bemd is niet alleen schrijver en dichter, maar ook wetenschapper, fotograaf en kunstenaar (www.grandfoulard.com).
Branco & Julia pakt je vanaf de eerste zin. Het verhaal wordt meesterlijk neergezet en laat je niet meer los. Van den Bemd schrijft zo verraderlijk soepel dat je denkt, ik ga ook een roman schrijven (maar zo eenvoudig is dat natuurlijk niet). We worden mee teruggenomen in de tijd, naar hoe het allemaal begon, in Lissabon, dit is het eerste deel van het boek. In korte hoofdstukken geven de twee hoofdpersonen, Branco en Julia, beiden Portugees, afwisselend hun eigen versie van de gebeurtenissen, waartussen vaak vermakelijke verschillen van inzicht bestaan. Branco is een rijke, wat oudere man, cynisch en teleurgesteld in het leven. Vermomd als armoedzaaier slijt hij zijn dagen op de beroemde vlooienmarkt van Lissabon, de Feira da Ladra, op zoek naar koopjes. Voor een paar euro koopt hij de prachtigste objecten, om deze vervolgens voor veel geld te verkopen aan een selectief internationaal netwerk van verzamelaars.
Julia is een jonge artieste, die wacht op haar grote doorbraak, die maar niet komen wil. Ondertussen verdient zij de kost door naakt te poseren voor ongetalenteerde, bejaarde mannen in de tekenklas van kunstenaar Valério, met wie ze een los-vaste seksuele relatie heeft. Ook maakt ze snel in elkaar geflanste toeristenkunst, die ze verkoopt op de Feira. En natuurlijk is het daar dat haar weg die van Branco kruist, op het moment dat beiden gefascineerd zitten te rommelen in een doos foto’s.
Genoeg verklapt van het verhaal, de rest laat ik je graag zelf ontdekken. Het tweede deel van het boek speelt zich af in Frankrijk, en vandaar ook deze bespreking op Frankrijk Boeken. De aanvankelijke spanning en dynamiek aan het begin van het verhaal gaat hier een beetje verloren. Daarvoor in de plaats komt een subtiel spel tussen de hoofdpersonen, waarin ieder de ander en vooral zichzelf opnieuw ontdekt. En er is ruimte voor je eigen invulling over de afloop. Branco & Julia is al met al een echte aanrader, en Gert-Jan van den Bemd een naam om te onthouden. Hopelijk gaan we in de toekomst nog meer horen van dit nieuwe literaire talent.
Marion Everink
Mei 2022
Marion Everink is auteur van onder meer Frans, tu comprends? Ze woont en werkt in Frankrijk (www.marioneverink.eu)
