Skip to content

Haal een stukje Frankrijk in huis!

De kleine prins, twee nieuwe uitgaven

‘Le petit prince’, oftewel ‘De kleine prins’, is na de Bijbel het meest vertaalde boek ter wereld. Het verhaal over het eenzame jongetje dat diverse planeten afstruint op zoek naar vriendschap is verkrijgbaar in maar liefst 400 talen en dialecten. De Franse schrijver Antoine de Saint-Exupéry publiceerde het in 1943, tegelijk in het Frans en het Engels. Wereldwijd zijn er inmiddels pakweg tweehonderd miljoen exemplaren verkocht. Iedereen kent het of heeft het als kind voorgelezen gekregen.

Moderne klassieker

Midden in de woestijn heeft een piloot een noodlanding gemaakt. Hij ontmoet daar de kleine prins, die een reis langs enkele planeten heeft gemaakt. Gedurende acht dagen krijgt de piloot het bijzondere verhaal van het jongetje te horen. Een verhaal dat eigenlijk over onszelf gaat. Een verhaal over wat we kunnen bereiken, maar ook over wat we kunnen verliezen. Wanneer de twee uiteindelijk uit elkaar gaan, leert de piloot dat afscheid soms minder definitief is dan het in eerste instantie lijkt. En soms blijken kinderen het leven gewoon beter te begrijpen dan volwassenen. De kleine prins van Antoine de Saint-Exupéry is al vele jaren een moderne klassieker.

Antoine de Saint-Exupéry schreef het boek en maakte ook de tekeningen. Ondanks de vele vertalingen waagde bijna niemand zich er tot nu toe aan om de tekst te herzien of te herschrijven naar de tegenwoordige tijd. Een klassieker van deze omvang zou je je vingers niet aan durven branden. Toch is daar alle reden toe. Het sprookje en de tekeningen lijken geschreven voor kinderen vanaf 7 jaar maar de werkelijke betekenis van de avonturen van het jongetje worden pas begrepen door volwassen lezers. Sommige karakters in het boek zijn voor kinderen moeilijk te doorgronden, zoals de monarch en de dronkaard.
Anders dan vaak wordt gedacht is ‘de kleine prins’ door Saint-Exupery dan ook niet geschreven voor kinderen maar had de schrijver een volwassen publiek op het oog. Een verhaal vol universele waarden en wijze levenslessen. Een verhaal over grote vragen als vriendschap en spiritualiteit. Aan het eind van het boek lijkt het jongetje dood te gaan en verdwijnt. Is hij gestorven of terug naar zijn eigen planeet. Het blijft een mysterie. Achteraf lijkt het een voorspelling van de dood van de schrijver zelf, die in 1944 als piloot om het leven kwam tijdens een missie van de geallieerden op de Middellandse Zee.

Alleen op een piepkleine planeet in het universum

‘De kleine prins’ kenmerkt zich door zijn bedrieglijke eenvoud. De hoofdpersoon is een jongetje dat helemaal alleen op een piepkleine planeet woont. Zijn enige gezelschap is een nukkige bloem. Op een dag besluit de prins op reis te gaan, op zoek naar vriendschap. Tijdens zijn omzwervingen naar andere planeten ontmoet hij diverse grote mensen; die blijken elk op hun manier gefrustreerd en meelijwekkend te zijn. Zo treft hij een koning die graag de baas speelt, maar geen onderdanen heeft. Hij komt ook een zakenman tegen die obsessief alle sterren uit het heelal verzamelt. Vanwaar die nutteloze ambities, vraagt de kleine prins zich af. Van een beetje liefde en aandacht wordt een mens toch veel gelukkiger?

Op de laatste planeet waar het ventje arriveert, de aarde, ontmoet hij een gestrande piloot, het alter ego van Saint-Exupéry, die zelf ook piloot was. Langzaam groeit er een hechte band tussen de twee, wat hun afscheid des te verdrietiger maakt. Er klinkt een wrange moraal in door: in elke menselijke toenadering, hoe liefdevol en troostrijk ook, ligt het adieu al besloten, al was het maar vanwege de onverbiddelijkheid van de dood.

Voor Nederlandse lezers is er sinds 2019 een erg mooie bewerking, waar vooral kinderen veel plezier van zullen hebben. Tiny Fisscher is er in geslaagd om het klassieke verhaal om te zetten in een vlot lezende tekst zonder moeilijke woorden. Bijzonder knap is de wijze waarop ze de nogal ingewikkelde boodschap vrij helder weet door te geven. En de illustraties van Mark Janssen zijn een feest voor het oog.

Antoine de Saint-Exupery - Het wonderbaarlijke verhaal van de kleine prins

De kleine prins in een vertaling van Erik van Muiswinkel

Erik van Muiswinkel maakte een voorstelling De oplossing, een filosofische zoektocht naar de zin van het leven op basis van de Saint-Exupery. Uitgever Jos Exler van uitgevrij Donker zag de voorstelling en besloot van Muiswinkel de opdracht te geven om ‘de kleine prins’ opnieuw te vertalen. Het resultaat is een zeer toegankelijke versie, geschikt voor kleine kinderen én volwassenen.

‘Waar de Saint-Exupery voor pleit is kinderen serieus nemen en gelijkwaardig behandelen. We zijn allemaal kinderen geweest, maar we herinneren ons niet meer. De diepe waarheid van ‘de kleine prins’ voelen lezers over de hele wereld aan, en het troost hen. Het is niet alleen een moralistisch sprookje zoals ik lang heb gedacht, maar vooral ook een filosofisch verhaal, verteld vanuit het perspectief van een kind.
In het verhaal is sprake van een bron in de woestijn waar een schat ligt begraven. Aan het eind van het boek snap je wat daarmee wordt bedoeld. Die schat, dat is vriendschap.’
[Uit een interview met Erik van Muiswinkel, VPRO gids jan 2021]

Antoine De Saint Exupery De Kleine Prins 2