Skip to content

Haal een stukje Frankrijk in huis!

Retour Parijs van Anne Teunis – Recensie.

Door Guido Goedgezelschap
Eerder verschenen op De Leesclub Van Alles.


Wissels zetten je op het juiste spoor

Anne Teunis en de uitgeverij Gist van Eus Wijnhoven, die zich vooral wil profileren als uitgever voor ‘auteurs met een jaartje meer’, hebben de bal goed geraakt: meteen een schot in de roos met deze psychologische debuutroman. Anne is coach en trainer op het gebied van leiderschap en teamontwikkeling en ze woont en werkt afwisselend in Nederland en Frankrijk.

De verf droogt uit op haar schilderspalet en het dassenhaar van de penselen streelt het canvasdoek niet meer. Christine, een succesvolle en internationaal gevierde Nederlandse kunstenares kan de moed niet meer opbrengen om iets zinnigs aan het doek toe te vertrouwen. Daarmee is meteen de trend gezet: het gaat niet goed met haar, …

“Met de druk van haar duim test ze een penseelkop en selecteert twee kwasten die ze nog niet heeft. Een ogenblik ervaart ze een geluksgevoel dat even snel inzakt als een soufflé buiten de warmte van de oven; deze penselen gaan niets veranderen aan de situatie. Om de drang die ze zo mist weer op te wekken is meer nodig dan twee stokjes met een toef dassenhaar” (p. 19).

In Parijs worden de voorbereidingen getroffen voor haar tiende tentoonstelling. Daarvoor heeft ze een afspraak met de galeriehouder Thibaut. Onzeker en ongerust spoort ze naar Parijs. Toch wil ze niet onmiddellijk het hele gebeuren afblazen, ondanks het feit dat ze geen enkel bruikbaar doek ter beschikking heeft. Ze wil in alle sereniteit nieuwe schilderijen maken met als thema ‘transitie’. Tot grote frustratie van Thibaut wil zij er niet verder op in gaan.

“Het liefst zou ze dit toneelstuk van “kunstenares toast met galeriehouder op toekomstig succes” onmiddellijk willen stoppen, de gordijnen laten zakken, de zaal vertellen dat de hoofdrolspeelster onwel is geworden; dat de voorstelling helaas niet kan doorgaan” (p.17).

Wat gebeurde er toch allemaal in het leven van deze succesvolle artieste?

Na een lezing ontmoet ze hem weer, na een kwarteeuw, … kunstcriticus Jacques, waarmee ze destijds een relatie had. Ze zijn elkaar uit het oog verloren, maar vergeten zijn ze elkaar zeker niet.

“Christine, ga nog één keer met me mee. […] Soms geeft het leven ons een herkansing. Ik zou het mezelf nooit vergeven als ik het je nu niet vroeg” (p. 30).

Als een rollercoaster komt alles op Christine af: Jacques is gescheiden en heeft een volwassen dochter Julie, een moeilijk te verwerken feit voor Christine. Maar de hernieuwde relatie met Jacques is onstuimig en passioneel, … tot het noodlot plots weer een einde maakt aan hun geluk. Een nieuwe domper voor Christine die haar nog verder wegdrukt in eenzaamheid en die haar zicht op de toekomst erg troebel maakt. De oplossing komt vaak vanuit onverwachte hoek, …

Al zeer snel in het boek begon ik mij de vraag te stellen: “Anne, waar ben je zo lang gebleven?” De auteur schrijft vlot in een correcte taal, beheerste korte zinnen en dito hoofdstukken genereren een zekere snelheid waardoor de nieuwsgierigheid voortdurend wordt geprikkeld. Het realistische karakter van het verhaal zorgt er voor dat je als lezer onmiddellijk meegaat in het verhaal: de ruimte om je als lezer in te leven in personages en verhaal is zeer open. Anne Teunis illustreert haar verhaal met symboliek: overal in het verhaal bots je op deze stijlfiguur waarmee zij aantoont te beschikken over een schrijftalent en de nodige intelligentie om een verhaal geloofwaardig over te brengen op haar lezers.

De personages zijn zorgvuldig uitgekozen en psychologisch zeer precies en realistisch: dat is een zeer grote verdienste van de auteur omdat je als lezer al vlug deel gaat uitmaken van het verhaal waarin toch wel confronterende momenten aanwezig zijn. Niemand heeft het altijd gemakkelijk in het leven en die snaar weet Anne zeer goed te bespelen. De setting bewijst het nog maar eens: Parijs, liefde en kunst vormen andermaal het kader voor een zeer integrerend verhaal.

De drie delen die de auteur aangeeft in het boek zijn complementair. Toch worden er totaal verschillende fases doorlopen die Christine doormaakt in de tijdspanne van pakweg negen maanden, … de tijd die een mensenkind nodig heeft om het levenslicht te zien, geboren te worden, … of in het geval van Christine een hergeboorte, een wedergeboorte, … of hoe je het ook maar wil benoemen, … Daarmee is alles gezegd over het derde deel van het boek. Het eerste deel is een beetje balanceren op een slappe koord, met positieve maar ook een aantal negatieve bijklanken. Haar dipje als kunstenares, haar hernieuwde relatie met de man van haar leven, de confrontatie met Julie en, … Enerzijds zijn het situaties die nieuwe perspectieven bieden en anderzijds zijn het momenten die je bijna onherroepelijk van de slappe koord kegelen. Het tweede deel is een zoektocht: hoe gaat Christine om met de gebeurtenissen in het eerste deel en waar ligt de gulden oplossing om uit de impasse te geraken die haar nu al jaren in haar greep heeft? En wat heeft de toekomst nog voor haar in petto?

Als er iets duidelijk is dan mist Christine een aantal elementen om gelukkig te kunnen zijn in het leven dat haar vrij zwaar heeft getroffen. Een straatmuzikant vertolkt op zijn viool de essentie van het leven van het hoofdpersonage gedurende een kwart eeuw heeft geleefd:

“De viool bezingt verdriet, spijt, berusting, maar ook een niet te stoppen levenskracht en moed” (p. 216).

Hoe zij langzaam maar zeker terug een straaltje zonneschijn vindt is door de auteur zeer symbolisch weergegeven. Christine mist vreugde en geluk, rust, evenwichtigheid en troost. De oplossing vindt ze bij haar opgelegde huisgenoten die deze symboliek vertegenwoordigen.

“Ze weet niet wat het is, maar met de vrienden van Jacques heeft ze binnen de kortst mogelijke tijd een echt gesprek. Is het Jacques die hen bindt, is het dit appartement met de sleutel die ze delen, of een combinatie van factoren? Het is verfrissend, het wrikt haar los uit die zorgvuldig opgebouwde wereld waarin ze aanvankelijk alleen was […] dat ben ik niet gewend. Ik heb gesparteld al een een vis aan de haak” (p. 205).

Deze quote verwijst naar de lange weg die Christine heeft afgelegd, op weg naar de persoon die ze wil zijn.

Teunis heeft een krachtige boodschap gegeven over de mogelijkheid om steeds weer de kracht te vinden, ondanks vreselijke omstandigheden, om het juiste spoor in het leven terug te vinden. Hulp is daarin vaak nodig, ook al komt die hulp vaak uit een onverwachte hoek. In haar boek Retour Parijs vormen liefde en kunst in Parijs de uitgebalanceerde omkadering waarbinnen een zeer hallucinante, maar georganiseerde traumaverwerking de juiste wissel is om het leven van het hoofdpersonage op het juiste spoor te zetten.

Bestelinformatie Retour Parijs

anne teunis retour parijs